Paolo Uccello

Święty Jerzy walczący ze smokiem (National Gallery)

Uccello Święty Jerzy walczący ze smokiem (w National Gallery ten święty także u Crivellego, Tintoretta), tu jednak bardziej niż on zwraca uwagę ona, czyli księżniczka, a jeszcze bardziej ono, czyli smok i jego skrzydła. Księżniczka jest niewątpliwie z Uccella, tego z Jacquemart‑André, ale skąd jest pejzaż? Napisałem w Pamięci Włoch, że widzę dużo podobieństw z angielskimi ilustracjami do książek dziecięcych z końca XIX wieku. Zdania nie zmieniam. Nadal też uważam, że jest to obraz wspaniały, magiczny. Jego historia nie jest znana do momentu, gdy w ostatnim dziesięcioleciu XIX wieku pojawił się w kolekcji Karola Lanckorońskiego w Wiedniu. Przed laty byłem w National Gallery z moim kuzynem, rozmawialiśmy po polsku, strażnik przy tym obrazie okazał się Polakiem i powiedział, że to Stanisław Radziwiłł pośredniczył w kupnie tego obrazu. Wydało mi się to zrazu polską manią znajdowania wszędzie Polaków, a wiem aż za dobrze, że zamiłowanie polskiej arystokracji do malarstwa nie było zbyt mocne. Potem stwierdziłem, że obraz pochodzi z kolekcji Lanckorońskich, a wreszcie dowiedziałem się, że został sprzedany przez Antoniego Lanckorońskiego w 1959 za 126 000 funtów.

Wojciech Karpiński

Fragment książki Obrazy Londynu