Jean-Baptiste Perronneau

Portret Jacques'a Cazotte'a (National Gallery)

We francuskim XVIII wieku wybrałem przede wszystkim Jean‑Baptiste Perronneau Jacques Cazotte, ok. 1760. Portret uderza swobodą pędzla. Perronneau był mistrzem pastelu, tu w obrazie olejnym potrafił nadać farbom delikatność kredek. To ujęcie pasuje znakomicie do przedstawionego modela i do tego, co wiem o nim. Dostrzegam drugie dno owej lekkości. Portret Cazotte’a przez Perronneau stał się jednym z dzieł wybranych w National Gallery, odkąd lepiej poznałem życiorys Cazotte’a (ścięto go na gilotynie w 1792) i przeczytałem Proroctwo Cazotte’a pióra Jean‑François de la Harpe’a. Znalazłem je u Miriam Chiaromonte w trzytomowej antologii najważniejszych tekstów literatury światowej: The Limits of Art. Wydrukowaliśmy je w „Zeszytach Literackich” w lecie 1989 w dwusetną rocznicę rewolucji francuskiej, znakomite ostrzeżenie przed konsekwencjami ideologicznego fanatyzmu. Dostrzegam złowrogi cień gilotyny, Robespierre’a i Saint‑Justa, na wspaniałym Portrecie Cazotte’a.

Wojciech Karpiński

Fragmenty książki Obrazy Londynu